SURMACZ

SAFETY

Chińskie samochody kontra europejscy producenci – dlaczego taniej nie zawsze znaczy lepiej

W sieci coraz częściej widzę komentarze w stylu: „Po co przepłacać za niemieckie czy francuskie marki, skoro Chińczycy robią to samo – tylko taniej?”

I faktycznie – wiele chińskich samochodów wygląda świetnie: nowoczesny design, bogate wyposażenie, zaskakująco dobra jakość wykonania. Ale prawda jest taka, że taniość nie bierze się znikąd. 

W ciągu ostatnich kilku lat chińskie marki samochodowe przeszły ogromną metamorfozę. Jeszcze dekadę temu były synonimem tandety i niskiej jakości, dziś z powodzeniem konkurują z europejskimi koncernami. W rankingach sprzedaży elektryków w Europie coraz częściej pojawiają się takie marki jak BYD, MG czy NIO – a ich udział w rynku rośnie z miesiąca na miesiąc.

Jednak za tym sukcesem stoi nie tylko technologia i inwestycje, lecz także cały system ekonomiczno-społeczny, który z perspektywy europejskich standardów budzi poważne pytania etyczne.

Cena, która ma drugie dno

Chińskie auta są tanie nie dlatego, że są gorsze. Wręcz przeciwnie – Chińczycy coraz częściej nie oszczędzają na technice, materiałach czy wykończeniu. Problem polega na tym, że system, w którym powstają, jest po prostu nieporównywalny z europejskim.

W Chinach koszty energii elektrycznej są 3,5x niższe niż w Europie. Pomnóżmy to przez miliony wyprodukowanych elementów – od najmniejszej śrubki po całe podwozie – i nagle robi się różnica na skalę miliardów.  Warto też pamiętać, że niska cena energii w Chinach często wynika z jej źródła – większość prądu wciąż pochodzi tam z elektrowni węglowych. To oznacza, że choć końcowy produkt – samochód elektryczny – jest ekologiczny w użytkowaniu, jego produkcja wiąże się z ogromnym śladem węglowym.

Innymi słowy: część emisji, których w Europie udało się uniknąć, po prostu została „wyeksportowana” do Azji.

Do tego dochodzi inny, o wiele poważniejszy problem – sposób, w jaki ta „tania produkcja” jest możliwa.

Niewidzialna cena postępu

Choć prawo pracy w Chinach formalnie się poprawiło, wciąż istnieją miejsca, w których warunki pracy przypominają współczesne niewolnictwo. Tysiące ludzi z biedniejszych regionów kraju przyjeżdża do miast z nadzieją na lepsze życie – a trafia do zakładów, gdzie dostają jedynie dach nad głową i minimalne wyżywienie. Ich wynagrodzenie? Często symboliczne albo żadne.

I to nie jest problem ograniczony do Azji.

Kilka tygodni temu brazylijscy prokuratorzy oskarżyli jednego z chińskich producentów samochodów, który coraz mocniej wchodzi na rynek europejski – w tym polski – o dopuszczanie się współczesnego niewolnictwa i handlu ludźmi.

Jak ustalili śledczy, pracownicy jednej z fabryk pracowali w skrajnie trudnych warunkach – bez wynagrodzenia, z zakazem opuszczania miejsca pracy, często w niebezpiecznych halach pozbawionych podstawowych zabezpieczeń. Prokuratorzy zażądali od firmy wypłaty zadośćuczynienia w wysokości 50 tysięcy reali (ok. 40 tysięcy złotych) za każdego pracownika, którego dotknęły te praktyki.

Jeśli weźmiemy pod uwagę, że mowa o setkach osób – skala tego procederu jest porażająca.  W ostatnich latach coraz więcej organizacji międzynarodowych apeluje o wprowadzenie globalnych standardów odpowiedzialności korporacyjnej. Unia Europejska już pracuje nad dyrektywą CS3D (Corporate Sustainability Due Diligence Directive), która ma zobowiązać firmy do kontrolowania warunków pracy w całym łańcuchu dostaw – również poza Europą.

Co więcej, raporty pokazują, że nie tylko chińskie, ale i niektóre koreańskie koncerny działające w Ameryce Południowej i Azji dopuszczają się podobnych nadużyć. Warunki pracy w tych fabrykach są dalekie od standardów, które obowiązują w Unii Europejskiej.

Źródło: https://www.amnesty.org/en/latest/news/2024/10/human-rights-ranking-electric-vehicle-industry/

Europa gra według zasad. Chiny – według własnych.

Europejscy producenci od lat zmagają się z coraz bardziej rygorystycznymi przepisami:

Zielony Ład, limity emisji CO₂, normy środowiskowe, obowiązki ESG, raportowanie i audyty.

I to dobrze – bo dzięki temu nasze samochody są bezpieczne, a środowisko chronione. Ale każdy z tych przepisów oznacza konkretne koszty, których chińskie fabryki nie ponoszą.

To sprawia, że europejski przemysł gra w nierówną grę. Bo jak konkurować z kimś, kto nie przestrzega zasad, którym my jesteśmy zobowiązani? 

Efekty już widać – europejskie fabryki ograniczają produkcję, a część komponentów przenoszona jest do Azji. Według danych Europejskiego Stowarzyszenia Producentów Samochodów (ACEA), od 2019 roku Europa straciła ponad 200 tysięcy miejsc pracy w branży motoryzacyjnej.

Każdy nowy chiński zakład montażowy w Europie oznacza nie tylko inwestycję, ale też stopniowe wypieranie lokalnych dostawców i technologii. To zjawisko, które na dłuższą metę może osłabić europejską niezależność przemysłową.

Kontrola nad światem produkcji

Chińczycy od lat budują potęgę w sposób przemyślany: zaczynali od przejmowania technologii światowych marek, potem je kopiowali, a dziś – sami dyktują warunki.

Dysponują surowcami, fabrykami, transportem i gigantycznym rynkiem zbytu. Większość części, z których składane są europejskie samochody, i tak pochodzi z Chin. Czyli – chcąc nie chcąc – nawet europejskie koncerny są od nich zależne.

Strategia, której efekty dopiero zobaczymy

To nie jest przypadkowe działanie – to wieloletnia strategia. Chińskie władze od ponad wieku miały jeden cel:

„Najpierw uczymy się od Zachodu, potem go doganiamy, a na końcu – wyprzedzamy.”

I dziś ten plan staje się faktem.

Tania siła robocza i niskie koszty produkcji zawsze mają swoją cenę

Nie płacimy jej przy zakupie auta – płacimy ją pośrednio: utraconymi miejscami pracy, utratą niezależności przemysłowej, uzależnieniem od importu.

A także moralnie – przymykając oczy na ludzkie cierpienie, które stoi za niską ceną nowego elektryka.

Dlatego zanim ktoś powie:

„Niech Chińczycy pokażą Europejczykom, jak robić tanio i dobrze” –warto zapytać: czy naprawdę chcemy świata, w którym taniej oznacza cierpienie kogoś innego?

CO OFERUJEMY

Ochrona Przeciwpożarowa

Audyty, dokumentacja i Szkolenia BHP

Nadzór BHP na Budowie

Outsourcing i Stała Obsługa BHP

© 2025 Surmacz Safety. Wszelkie prawa zastrzeżone. |

PROFESJONALNA OBŁUSGA

BHP I PPOŻ.

DZIAŁAMY W GORLICACH, MAŁOPOLSCE I CAŁEJ POLSCE POŁUDNIOWEJ

KONTAKT

WAŻNE LINKI

NIP: 738 217 33 28

surmaczsafety@gmail.com

+48 533 900 962

ul. Tadeusza Kościuszki 26
38-300 Gorlice